
اتوبوس چند لاستیک دارد؟
- dmroom
- پنجشنبه 30 مرداد 1404
- 7 دقیقه
- بدون دیدگاه
یکی از اجزای کلیدی در عملکرد و ایمنی اتوبوس، سیستم چرخ و لاستیک آن است؛ سیستمی که برخلاف کارکرد ظاهراً سادهاش، مبتنی بر مجموعهای گسترده از دانش مهندسی و طراحی دقیق است. دانستن عوامل دخیل در تعیین تعداد لاستیک اتوبوس یک دانش کاربردی برای رانندگان، تعمیرکاران و مدیران ناوگان حملونقل محسوب میشود.
در این مقاله توضیح میدهیم که لاستیکهای یک اتوبوس چه نقشی در عملکرد آن دارند و چرا شناخت دقیق تعداد و نحوه توزیع آنها اهمیت دارد.ابتدا با مرور ساختار اتوبوسهای مختلف شامل مدلهای شهری و بینشهری، به نحوه طراحی محورها و چیدمان لاستیکها میپردازیم.
در ادامه به ملاحظات مکانیکی ترکیب چرخ و لاستیک نیز اشاره میکنیم و نشان میدهیم که انتخاب و نگهداری درست از این قطعات، چگونه میتواند بر ایمنی و دوام وسیله تأثیر بگذارد. در کنار این موارد، با نقش برندهای تأمینکننده لوازم یدکی اتوبوس در نگهداری و تأمین قطعات کلیدی نیز آشنا میشویم.
اتوبوس چند چرخ دارد؟
با نگاه کردن به بدنه عظیم یک اتوبوس طبعا انتظار داریم که ساختاری مستحکم برای حرکت، تحمل وزن و حفظ تعادل زیر این سازه بزرگ تعبیه شده باشد. روشن است که یکی از بخشهای حیاتی در این سیستم، چرخها هستند و عاملی تعیینکننده در ایمنی، کنترل و حتی مصرف سوخت اتوبوس محسوب میشوند. هر چرخ شامل مجموعهای از اجزای مکانیکی از جمله رینگ، بلبرینگ و محور است که به کمک سیستم تعلیق، وزن اتوبوس و مسافران را تحمل میکند.
تعداد چرخهای اتوبوس بستگی به نوع طراحی آن دارد. در سادهترین حالت، اتوبوسهای تکمحوره دارای دو محور (جلو و عقب) و در مجموع چهار چرخ هستند. اما در مدلهای سنگینتر مثل اتوبوسهای بینشهری یا توریستی، این تعداد میتواند به شش یا حتی هشت چرخ برسد. افزایش تعداد چرخ به توزیع بهتر وزن کمک میکند و با کاهش فشار وارد بر هر چرخ، از فرسایش لاستیکها جلوگیری میکند.
اتوبوس چند لاستیک دارد؟
برخلاف خودروهای سواری که معمولاً چهار لاستیک دارند، اتوبوسها برای پاسخگویی به وزن بالا و افزایش پایداری به تعداد بیشتری لاستیک مجهز میشوند. اما تعداد لاستیکها ثابت نیست و با توجه به نوع اتوبوس، تعداد محورهای فعال و کاربرد آن تغییر میکند. در مدلهای رایج شهری معمولاً شاهد استفاده از شش لاستیک هستیم: دو لاستیک در محور جلو و چهار لاستیک در محور عقب که بهصورت جفت نصب میشوند. در اتوبوسهای دومحورهی بینشهری، این تعداد ممکن است به هشت هم برسد. برخی از اتوبوسهای سهمحوره یا مدلهای ویژه ترانزیتی حتی به ده لاستیک مجهز میشوند.
این طراحی به دلایل مشخصی انجام میشود: توزیع بهتر وزن، افزایش سطح تماس با زمین برای ترمزگیری مؤثرتر، و به حداقل رساندن استهلاک لاستیکها. در ادامه سیستمهای مختلف محور و دلیل نیاز به این تعداد لاستیک را با جزئیات فنی بررسی میکنیم.
تعداد لاستیک در اتوبوسهای تکمحور
اتوبوسهای تکمحور معمولاً در دسته وسایل نقلیه سبکتر یا شهری با ظرفیت پایین قرار میگیرند. این مدلها تنها یک محور محرک در بخش عقب دارند و محور جلو صرفاً نقش فرمانپذیری را ایفا میکند. در این ساختار، تعداد لاستیک اتوبوس معمولاً به شش عدد محدود میشود: دو لاستیک در محور جلو و چهار لاستیک در محور عقب (دو جفت). این چینش بهگونهای طراحی شده که فشار وزن اتوبوس و مسافران بهصورت متوازن روی لاستیکها توزیع شود، بدون آنکه نیاز به محور سوم یا بار اضافی بر سیستم ترمز وارد شود. چنین ساختاری در اتوبوسهای کوتاهتر یا خطوط درونشهری که نیاز به مانور بالا دارند رایج است.
تعداد لاستیک در اتوبوسهای دومحور
اتوبوسهای دومحور بیشتر در خطوط بینشهری یا مسیرهای پرمسافر استفاده میشوند. در این مدلها، معمولاً یک محور در جلو و دو محور در عقب قرار دارد. محور عقب در این ساختار نقش حیاتی در تحمل وزن و انتقال نیروی محرکه دارد. در این حالت تعداد لاستیک اتوبوس اغلب به هشت عدد میرسد: دو لاستیک در جلو و شش لاستیک در عقب (سه جفت). در برخی طراحیها، اگر دو محور عقب فعال باشند (یعنی هر دو نیروی پیشران دریافت کنند)، لاستیکهای بیشتر یا با ظرفیت بالا استفاده میشود. این افزایش تعداد لاستیک علاوه بر بالا بردن ظرفیت حمل، موجب بهبود ترمزگیری، ثبات وسیله در سرعتهای بالا و کاهش سایش موضعی بر سطح جاده میشود.
اتوبوسهای سهمحور و شرایط خاص
در برخی مسیرها یا ناوگانها که بار سنگینتر، مسافت طولانی یا تجهیزات خاص در نظر گرفته میشود، اتوبوسهایی با سه محور طراحی میشوند. این مدلها اغلب در کلاسهای VIP و توریستی دیده میشوند. در چنین ساختاری، تعداد لاستیک اتوبوس میتواند به ۱۰ عدد یا حتی بیشتر برسد. ترکیب رایج به این صورت است: دو لاستیک در محور جلو و هشت لاستیک در دو محور عقب (چهار جفت).
برخی مدلها که محور وسط نیز محرک است، از لاستیکهای دوبل در هر سه محور استفاده میکنند تا تعادل بار، فرمانپذیری و قدرت کشش حفظ شود. طراحی این دسته از اتوبوسها با ملاحظات مهندسی پیشرفته انجام میشود تا عملکرد پایدار آنها در شرایط جادهای متنوع تضمین شود.

تفاوت بین چرخ و لاستیک در اتوبوس چیست؟
در زبان روزمره اغلب واژههای «چرخ» و «لاستیک» بهجای یکدیگر بهکار میروند، اما در صنعت خودرو این دو کاملاً از هم متمایز هستند و هریک تعریف خاصی دارند. برای درک بهتر تعداد لاستیک اتوبوس و اجزای مرتبط با آن لازم است تفاوت این دو مفهوم را بهطور دقیق بشناسیم.
لاستیک در واقع همان پوشش بیرونی است که مستقیماً با سطح جاده در تماس است. این بخش معمولاً از ترکیبهای خاصی از لاستیک طبیعی و مصنوعی، همراه با الیاف و سیمهای فولادی ساخته میشود تا در برابر سایش، فشار و حرارت مقاومت کند. طراحی آج، ساختار دیواره، مقاومت غلتشی و ظرفیت باربری همگی ویژگیهایی هستند که فقط به لاستیک مربوط میشوند. چرخ اما به مجموعهای گفته میشود که شامل رینگ فلزی، بلبرینگ، توپی چرخ و اجزای نصبشده به محور است. لاستیک روی رینگ سوار میشود و این مجموعه بهصورت کامل بهعنوان یک چرخ شناخته میشود.
در سیستمهای حملونقل سنگین مانند اتوبوسها، شناخت تناسب بین این دو مؤلفه حائز اهمیت است. در فرآیند انتخاب قطعات جایگزین هنگام خرید از فروشگاههای تخصصی مانند تأمینکنندگان لوازم یدکی مینی بوس، توجه به تناسب فنی چرخ و لاستیک ضروری بوده و ضمانتگر استاندارد فنی وسیله نقلیه خواهد بود.
چرا اتوبوسها به تعداد زیاد لاستیک نیاز دارند؟
افزایش تعداد لاستیک در اتوبوسها صرفاً برای تحمل وزن نیست؛ این یک تصمیم مهندسی کاملا دقیق است که ابعاد مختلفی از ایمنی، عملکرد و دوام را تحتتأثیر قرار میدهد. هرچه یک وسیله نقلیه بزرگترو سنگینتر باشد، نیاز به توزیع بار روی سطح جاده اهمیت بیشتری پیدا میکند. اولین دلیل، تقسیم وزن کلی وسیله نقلیه روی چند نقطه تماس با زمین است. اگر فقط چهار لاستیک در اتوبوس وجود داشته باشد، فشار بسیار زیادی بر هر لاستیک وارد میشود که میتواند منجر به ترکیدن لاستیک، فرسودگی سریعتر یا اختلال در تعادل وسیله شود. با افزایش تعداد لاستیک، این فشار بهصورت یکنواخت توزیع میشود و احتمال آسیب مکانیکی کاهش مییابد.
دوم، بهبود عملکرد ترمز و کنترل وسیله نقلیه است. هر لاستیک نقش مستقلی در اصطکاک با سطح جاده دارد. وقتی ترمز اعمال میشود، داشتن سطح تماس بیشتر باعث کاهش مسافت ترمزگیری و افزایش پایداری در شرایط اضطراری میشود؛ عاملی حیاتی برای اتوبوسهایی که با دهها سرنشین در جاده حرکت میکنند.
سوم، کاهش فرسایش جاده و افزایش طول عمر لاستیکهاست. در صورتی که بار فقط روی تعداد محدودی لاستیک وارد شود، هم سطح جاده آسیب بیشتری میبیند و هم هزینه نگهداری ناوگان بالاتر میرود. به همین دلیل، توزیع نیرو میان چند لاستیک از منظر اقتصادی و زیستمحیطی نیز تصمیم درستی است. افزایش تعداد لاستیکها همچنین این امکان را فراهم میکند که حتی در صورت ترکیدن یا آسیبدیدگی یک لاستیک، باقی تایرها بتوانند فشار وارده را موقتاً تحمل کرده و از وقوع حادثه جدی جلوگیری کنند.
تأثیر تعداد لاستیک در ایمنی و کنترل اتوبوس
ایمنی یک اتوبوس صرفا به ترمز یا سیستم تعلیق وابسته نیست؛ این فاکتور حیاتی همچنین تابع تعداد لاستیک اتوبوس و نحوه توزیع آنها در محورهای مختلف است. در ناوگان حملونقل عمومی یا بینشهری که با جان دهها مسافر سروکار دارند، تعیین تعداد لاستیک اتوبوس بهطور استاندارد میتواند از وقوع حوادث مرگبار در موقعیتهای بحرانی جلوگیری کند.
هر لاستیک بهعنوان نقطه تماس مستقیم وسیله با سطح جاده عمل کرده و افزایش تعداد این نقاط تماس، ثبات حرکت و کیفیت ترمزگیری وسیله را تضمین میکند. در پیچهای تند، مسیرهای لغزنده یا هنگام ترمزهای ناگهانی، هرچه سطح تماس وسیله با زمین بیشتر باشد، احتمال لغزش یا انحراف بهطور محسوسی کاهش مییابد. همچنین توزیع متوازن نیرو بین لاستیکها از وارد شدن تنش اضافی به شاسی و سیستم تعلیق جلوگیری میکند. در نتیجه، کنترل فرمان بهتر حفظ میشود و راننده در شرایط بحرانی توان واکنش دقیقتری دارد.
آیا تعداد لاستیک در اتوبوسهای شهری و بینشهری فرق دارد؟
بله. مسلم است که تفاوت در ساختار و شرایط عملیاتی اتوبوسهای شهری و بینشهری، بهطور مستقیم روی طراحی سیستم چرخ و در نتیجه تعداد لاستیکها تأثیر میگذارد. هدف از این تفاوتها، انطباق هر نوع اتوبوس با نیازهای خاص عملکردی، ایمنی و اقتصادی است.
اتوبوسهای شهری معمولاً برای حرکت در مسیرهای کوتاه، با توقفهای مکرر و ظرفیت نسبتاً بالا طراحی میشوند. در این مدلها معمولاً از یک محور در جلو و یک محور دوبل در عقب استفاده میشود. بدین ترتیب تعداد لاستیک اتوبوس شهری معمولاً شش تاست: دو عدد در جلو و چهار عدد در عقب (دو جفت لاستیک دوبل).
از طرف دیگر، اتوبوسهای بینشهری بهدلیل نیاز به تحمل بار بیشتر، حرکت مداوم در سرعتهای بالا و حفظ پایداری در مسافتهای طولانی، اغلب از ساختارهای سنگینتری بهره میبرند. در این وسایل، دو محور عقب یا حتی محور سوم اضافه میشود و تعداد لاستیکها ممکن است به هشت یا ده عدد برسد. استفاده از لاستیکهای بیشتر در این مدلها مزایایی مانند توزیع بهتر وزن، افزایش ایمنی در ترمزگیری و کاهش استهلاک را فراهم میکند.
در برخی اتوبوسهای ویژه مانند مدلهای VIP، دوطبقه یا ترانزیتی، این تفاوتها حتی بیشتر هم میشود. در این موارد مهندسان با افزودن یک محور اضافه، ساختار چرخ را به شکلی طراحی میکنند که فشار وارد بر هر لاستیک بهحداقل برسد و سواری نرمتری فراهم شود. در نتیجه تعداد لاستیک اتوبوس علاوه بر نوع وسیله، به شرایط استفاده از آن نیز بستگی دارد. شهر و جاده هرکدام منطق مهندسی خاص خود را دارند و همین تفاوتهاست که طراحی خودروهای سنگین را پیچیده میکند.
جمعبندی
دانستن اینکه تعداد لاستیک اتوبوس در مدلهای مختلف چقدر است و این انتخابها چه دلایل فنی دارند، به ما کمک میکند بهتر بفهمیم که چطور ایمنی، دوام و عملکرد وسایل نقلیه سنگین تأمین میشود. این سیستمها همگی بر اساس منطق مهندسی و نیازهای عملکردی تعریف شدهاند. توزیع وزن، نقش تایر در ترمزگیری و حتی تطبیق ساختار لاستیک با نوع مسیر، همگی در طراحی دقیق ناوگان حملونقل مورد توجه قرار میگیرد. در این مقاله از حافظ کار تلاش کردیم تا به کامل سوال شما در رابطه با اینکه اتوبوس چند لاستیک دارد؟ را برطرف کنیم.
سؤالات متداول
فشار مناسب باد لاستیک اتوبوس چقدر است؟
بسته به مدل تایر و وزن بار، معمولاً بین ۹۰ تا ۱۲۰ PSI است. فشار نامناسب باعث سایش زودهنگام یا ترکیدن تایر میشود.
عمر مفید لاستیک اتوبوس چقدر است؟
بین ۸۰ تا ۱۲۰ هزار کیلومتر، بسته به شرایط رانندگی و نگهداری. بازدید دورهای و تنظیم باد، عمر لاستیک را افزایش میدهد.
استفاده از لاستیک بازسازیشده برای اتوبوس مجاز است؟
در محورهای عقب بله، به شرطی که از برند معتبر باشد. برای محور جلو بهتر است فقط از تایر نو استفاده شود.

- پنجشنبه 30 مرداد 1404
- 7 دقیقه
دریافت مشاوره رایگان
تلفن:
آدرس:
بوشهر - بوشهر چهار راه ولیعصر ساختمان مهدوی گروه صنعتی بازرگانی مهدوی
سایر مقالات
blog
مشاهده همه