
اتوبوس چه سوختی مصرف میکند
- dmroom
- چهارشنبه 19 شهریور 1404
- 6 دقیقه
- بدون دیدگاه
انتخاب سوخت مناسب برای اتوبوسها نقش مهمی در هزینه و تأثیرات زیستمحیطی حملونقل عمومی دارد. انواع مختلفی از سوختها مانند دیزل، گاز طبیعی، پروپان و انرژی الکتریکی در ناوگان اتوبوسرانی استفاده میشود که هر کدام ویژگیها و مزایای خاص خود را دارند. در این مقاله قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که سوخت اتوبوس چیست و انواع مختلف سوختهای مورد استفاده در اتوبوسها را بررسی کنیم تا بتوانید با دیدی بهتر، مناسبترین گزینه را برای نیازهای خود انتخاب کنید.
انواع سوختهای مورد استفاده در اتوبوسها
یکی از مهمترین بخشهایی که در پاسخ به سوال سوخت اتوبوس چیست باید به آن توجه کنیم، شناخت انواع سوختهایی است که در اتوبوسها استفاده میشوند. در این جدول زیر، به انواع سوختها اشاره میکنیم:
نوع سوخت | میزان آلایندگی | هزینه مصرفی | توضیحات |
دیزل | نسبتا بالا | متوسط | رایجترین سوخت در اتوبوسهای سنگین؛ قدرتمند اما آلاینده. |
بنزین | بالا | بالاتر از دیزل | کمتر رایج برای اتوبوس؛ آلایندگی بالا و هزینه زیاد. |
گاز طبیعی فشرده (CNG) | کم | کمتر از دیزل و بنزین | گزینه پاکتر و اقتصادیتر، نیازمند زیرساخت ویژه. |
برق (باتریدار) | صفر | متغیر (بسته به قیمت برق) | بدون آلایندگی؛ هزینه خرید و زیرساخت بالا. |
هیبریدی (دیزل-برقی) | کم | متوسط تا بالا | ترکیبی از موتور دیزل و برق؛ مصرف و آلایندگی کمتر. |
هیدروژن | بسیار کم (تقریباً صفر) | بالا | سوخت پاک آیندهدار؛ نیازمند زیرساخت تخصصی و گرانقیمت. |
اتانول ED95 | پایین | متوسط تا بالا | سوخت زیستتجدیدپذیر؛ در حال توسعه، کمتر رایج. |
سوخت دیزل
سوخت دیزل یکی از متداولترین انواع سوخت در اتوبوسهای شهری و بینشهری است. این سوخت بهراحتی در همهجا پیدا میشود و موتورهایی که با دیزل کار میکنند، قدرت زیادی دارند. به همین دلیل برای مسیرهای طولانی و حمل تعداد زیادی مسافر، گزینه خوبی هستند. اما یک مشکل مهم این است که سوخت دیزل آلایندههای زیادی تولید میکند و برای محیطزیست مضر است. به همین خاطر، خیلی از کشورها سعی میکنند کمکم از سوختهای پاکتر مثل گاز یا برق استفاده کنند.
گاز طبیعی فشرده (CNG)
CNG یا گاز طبیعی فشرده، یکی از گزینههای محبوب برای جایگزینی دیزل است. این سوخت، آلودگی کمتری نسبت به دیزل تولید میکند و باعث میشود اتوبوسها کمتر به محیطزیست آسیب بزنند. همچنین، هزینه سوخت CNG پایینتر از دیزل است و برای شرکتهای حملونقل، از نظر اقتصادی بهصرفهتر تمام میشود. با این حال، برای استفاده از این نوع سوخت، نیاز به زیرساختهایی خاص مثل ایستگاههای گازگیری و مخازن مقاوم در اتوبوسها وجود دارد. به همین دلیل، در برخی شهرها استفاده از CNG هنوز محدود است.
اتوبوسهای هیبرید دیزلی ـ برقی (Diesel-Electric Hybrid)
اتوبوسهای هیبرید، ترکیبی از موتور دیزلی و موتور برقی هستند. این ترکیب کمک میکند تا اتوبوس در مسیرهای شهری، بهویژه هنگام توقف و حرکت مکرر، سوخت کمتری مصرف کند و هزینههای سوخت کاهش پیدا کند. همچنین چون بخشی از حرکت با نیروی برق انجام میشود، این اتوبوسها نسبت به مدلهای کاملاً دیزلی، آلودگی کمتری تولید میکنند. خرید این اتوبوسها ممکن است گرانتر باشد، ولی در طول زمان بهصرفهتر هستند.
اتوبوس برقی باتریدار (Battery Electric Buses)
اتوبوسهای برقی باتریدار با انرژی برق کار میکنند و هیچگونه آلایندگی هوا تولید نمیکنند. این ویژگی باعث شده که گزینهای بسیار مناسب برای حفظ محیطزیست، بهویژه در شهرهای شلوغ و آلوده باشند. اما استفاده از این نوع اتوبوسها چالشهایی از جمله هزینه خرید بالا و نیاز به ایستگاههای شارژ مخصوص نیز به همراه دارد. همچنین شارژ کردن باتریها ممکن است زمانبر باشد. اما در بلندمدت میتوانند باعث کاهش هزینه سوخت و نگهداری شوند.
سوختهای نو مثل هیدروژن یا اتانول ED95
علاوه بر سوختهای متداول، نوع جدیدی از سوختها به عنوان گزینههای آیندهدار برای اتوبوسها مطرح شدهاند که میتوانند تاثیر مثبتی روی محیط زیست داشته باشند. سوختهایی مانند هیدروژن و اتانول ED95 هنوز به طور گسترده در ناوگان حملونقل استفاده نمیشوند، اما تحقیقات و توسعه در این حوزه ادامه دارد. این سوختها به دلیل سازگاری بیشتر با محیط زیست، کاهش آلایندگی و توانایی تولید از منابع تجدیدپذیر، توجه زیادی را به خود جلب کردهاند.

مزایا و معایب هر نوع سوخت برای اتوبوسها
اکنون که متوجه شدید سوخت اتوبوس چیست، میدانید که انتخاب نوع سوخت اهمیت زیادی دارد چون روی هزینه، محیط زیست و عملکرد خودرو تاثیر میگذارد. در ادامه مزایا و معایب هر نوع سوخت را بررسی میکنیم تا تصمیمگیری برای شما راحتتر شود.
دیزل
دیزل هزینه نسبتاً مناسبی دارد و قدرت خوبی به موتور میدهد. به همین دلیل، بیشتر ناوگانهای حملونقل هنوز از دیزل استفاده میکنند. اما سوخت دیزل باعث تولید آلایندههای زیستمحیطی و گازهای گلخانهای میشود که تاثیر منفی روی کیفیت هوا و سلامت افراد دارد. به همین دلیل، تلاشهایی جایگزینی دیزل با سوختهای پاکتر در حال انجام است تا هزینهها کنترل و محیط زیست حفظ شود.
CNG
CNG یا گاز طبیعی نسبت به دیزل هزینه کمتری دارد و هنگام سوختن، آلایندگی و گازهای مضر کمتری تولید میکند. این ویژگیها باعث شده CNG گزینهای مناسب برای کاهش آلودگی هوا و صرفهجویی در هزینههای سوخت باشد. با این حال، استفاده از CNG نیازمند تجهیزات و زیرساختهای خاص مانند جایگاههای مخصوص شارژ گاز است که در همه مناطق به راحتی در دسترس نیست.
هیبرید
اتوبوسهای هیبریدی از ترکیب موتور دیزل و موتور الکتریکی استفاده میکنند که باعث کاهش مصرف سوخت میشود. این کاهش مصرف سوخت به معنی هزینههای کمتر برای سوخت و نگهداری است و در نتیجه هزینههای عملیاتی ناوگان را کاهش میدهد. همچنین، این نوع اتوبوسها آلایندگی کمتری نسبت به اتوبوسهای معمولی دارند که به حفظ محیط زیست کمک میکند.
اتوبوس برقی
اتوبوسهای برقی بهطور کامل با برق کار میکنند و در نتیجه هیچ آلودگی هوا تولید نمیکنند. این موضوع باعث میشود که استفاده از آنها به حفظ محیط زیست کمک زیادی کند. با این حال، هزینه خرید اولیه این اتوبوسها بالا است و برای شارژ آنها نیاز به شبکه گستردهای از ایستگاههای شارژ و زیرساختهای قوی برق وجود دارد که ممکن است در همه مناطق فراهم نباشد.
هیدروژن و اتانول
سوخت هیدروژن و اتانول گزینههای جدیدی برای اتوبوسها هستند که بهتدریج در حال معرفی شدناند. این سوختها نسبت به سوختهای معمولی مثل دیزل و بنزین، آلودگی بسیار کمتری دارند و به محیط زیست کمتر آسیب میرسانند. اما مشکل اصلی این است که تولید و استفاده از آنها هزینه بالایی دارد و نیاز به تجهیزات و زیرساختهای خاصی دارند که هنوز کامل نشدهاند. به همین دلیل، این سوختها فعلاً فقط در برخی پروژهها و آزمایشها استفاده میشوند، اما آینده خوبی برایشان پیشبینی میشود چون میتوانند کمک بزرگی به کاهش آلودگی هوا کنند.
محبوبترین نوع سوخت در ناوگان حملونقل عمومی ایران
در ناوگان حملونقل عمومی ایران، دیزل همچنان محبوبترین نوع سوخت برای اتوبوسها است. دلیل این محبوبیت، دسترسی آسان و هزینه نسبتاً پایین دیزل نسبت به سوختهای دیگر است. بیشتر اتوبوسها و مینیبوسهای ایران با دیزل کار میکنند بهدلیل آنکه این سوخت در جایگاههای سوخت به راحتی موجود است و تکنولوژی استفاده از آن کاملاً جا افتاده است. البته در سالهای اخیر استفاده از CNG هم افزایش یافته است، چون این سوخت پاکتر و ارزانتر است، اما هنوز زیرساختهای لازم برای توسعه کامل آن وجود ندارد. توجه داشته باشید، نگهداری منظم و استفاده از لوازم یدکی اتوبوس و لوازم یدکی مینی بوس باعث افزایش عمر مفید ناوگان میشود.
سهم اتوبوسهای گازوئیلی در تهران و شهرهای بزرگ
اکثر اتوبوسهای ناوگان حملونقل عمومی در تهران و شهرهای بزرگ ایران همچنان با سوخت دیزل کار میکنند. دلیل این موضوع، دسترسی آسان به دیزل و هزینه مناسب آن است. این موضوع باعث آلودگی هوا میشود که مسئولان به دنبال جایگزینی سوختهای پاکتر هستند.
تعداد و مصرف اتوبوسهای گازسوز در ناوگان شهری
تعداد اتوبوسهای گازسوز در ناوگان شهری ایران رو به افزایش است. این اتوبوسها مصرف سوخت کمتر و هزینه کمتری نسبت به دیزل دارند و به کاهش آلودگی کمک میکنند. افزایش تعداد اتوبوسهای گازسوز نیازمند تامین مستمر لوازم یدکی اتوبوس با کیفیت بالا دارد
چشمانداز استفاده از CNG و سوختهای جایگزین
برای کاهش آلودگی هوا و صرفهجویی در هزینهها، برنامههای زیادی برای افزایش استفاده از سوختهای پاکتر مثل CNG در ناوگان حملونقل شهری در حال اجراست. این برنامهها شامل توسعه زیرساختهای جایگاههای سوخت CNG، نوسازی اتوبوسها و تشویق به استفاده از فناوریهای پاکتر است. هدف اصلی، کاهش وابستگی به سوختهای آلاینده و بهبود کیفیت هوای شهرها است. با پیشرفت این روندها، انتظار میرود سهم سوختهای پاکتر در ناوگان حملونقل افزایش یابد و محیط زیست بهتر حفظ شود.

جمعبندی
در این مطلب به سوال سوخت اتوبوس چیست از تمامی جوانب پاسخ داده شد، اکنون میدانید که هر سوختی مزایا و معایب خاص خود را دارد که باید با دقت بررسی شوند. چرا که انتخاب درست سوخت تاثیر زیادی بر هزینههای عملیاتی، عملکرد اتوبوس و سلامت محیط زیست دارد. بررسی دقیق نیازها و شرایط ناوگان، همراه با توجه به امکانات و زیرساختها، به مدیران کمک میکند تا بهترین تصمیم را بگیرند. با توجه به پیشرفتهای فناوری و تغییرات جهانی، آینده حملونقل عمومی به سمت استفاده بیشتر از سوختهای پاکتر و بهینهتر حرکت میکند که این روند به نفع همه است.
سوالات متداول
سوخت اتوبوس چیست؟
سوخت اتوبوس معمولاً شامل دیزل، گاز طبیعی فشرده (CNG)، برق، هیبرید و برخی سوختهای جدید مانند هیدروژن و اتانول میشود.
کدام نوع سوخت برای اتوبوسها به صرفهتر است؟
سوخت CNG معمولاً هزینه کمتری نسبت به دیزل دارد و باعث کاهش آلایندگی میشود.
آیا استفاده از اتوبوس برقی ایمن است؟
بله، اتوبوسهای برقی ایمن هستند و برخلاف خودروهای سوخت فسیلی، آلایندگی ندارند.
آیا استفاده از سوخت هیدروژن در ایران رایج است؟
استفاده از سوختهای در حال توسعه است و به صورت گسترده رایج نشده است.
- چهارشنبه 19 شهریور 1404
- 6 دقیقه
دریافت مشاوره رایگان
تلفن:
آدرس:
بوشهر - بوشهر چهار راه ولیعصر ساختمان مهدوی گروه صنعتی بازرگانی مهدوی
سایر مقالات
blog
مشاهده همه